Педагогика

Лепшы настаўнік памылак не баіцца

         Размаўляючы са Святланай Румянцавай, настаўніцай беларускай мовы і літаратуры Баравухскай сярэдняй школы № 15 Наваполацка, непрыкметна пераходзіш на танальнасць і тэмбр яе голасу. Нават калі закранаеш няпростыя пытанні, інтанацыя пераможцы Рэспубліканскага конкурсу прафесійнага майстэрства “Настаўнік года – 2017” застаецца плаўнай, мілагучнай. А думкі – празрыстымі. Мабыць, як той самы крыштальны журавель – сімвал лепшых педагогаў краіны.

        

         Зубкова, М. Лепшы настаўнік памылак не баіцца / Марыя Зубкова // Знамя юности. – 5-10 октября. – С. 11.

Педсовет: нетрадиционные формы проведения.

Опыт учреждения дополнительного образования

         В настоящее время все большую актуальность приобретает проблема несоответствия между современными требованиями к профессиональной компетентности педагога и формальным характером его практической деятельности. Преодолеть данный разрыв способна система эффективного методического сопровождения педагога-практика, стимулирующая его творческую активность, мотивирующая на дальнейшее профессиональное саморазвитие. В решении данной задачи, несомненно, важную роль играет деятельность педагогического совета учреждения образования. О новых подходах к подготовке и проведению заседаний педагогического совета в учреждении дополнительного образования рассказывает заместитель директора по учебно-воспитательной работе центра творчества детей и молодежи «Спектр» г. Гродно Елена Эдмунтовна Дулевская.

Дулевская, Е. Э. Педсовет: нетрадиционные формы проведения : опыт учреждения дополнительного образования / Елена Эдмунтовна Дулевская // Выхаванне і дадатковая адукацыя. — 2017. — № 8. — С. 4—8.

Блочно-модульная система

гендерного воспитания младших школьников.

Современное общество признает гендерное равенство людей. Однако в реальности остается множество гендерных стереотипов и спорных вопросов как в социальной, так и в семейной жизнедеятельности человека. Поэтому в Республике Беларусь большое значение придается гендерному воспитанию, предполагающему создание условий, способствующих идентификации человека как представителя определенного пола, закреплению гендерных ролей, развитию гендерной культуры личности.

Осипова, М. П. Блочно-модульная система гендерного воспитания младших школьников / М. П. Осипова // Пачатковая школа. — 2017. — № 9. — С. 39—43.

Веб-квест, или проблемное задание с элементами игры

Журнал «Народная асвета» предлагает вашему вниманию мастер-класс, в ходе которого педагоги познакомятся с сущностью технологии веб-квеста и особенностями использования её в образовательном процессе.

Маршалок, М. А. Веб-квест, или проблемное задание с элементами игры / М. А. Маршалок // Народная асвета. – 2017. - №8. – С.71-73.

Рашэнне для задачкі з зорачкай.

     Яшчэ месяц - і школьнікі краіны сядуць за парты. 3-м і 7-м класам сёлета пашанцавала асабліва - яны будуць вучыцца па новенькіх, толькі што надрукаваных падручніках. Але сутнасць абновы не толькі ў паху свежай фарбы, а і ў новым змесце дапаможнікаў. Адзін з іх, а менавіта падручнік па фізіцы, і ўвогуле варыянт эксперыементальны. Што гэта значыць, даведалася карэспандэнт “Р”.

Ганкіна, В. Рашэнне для задачкі з зорачкай  / Вера Ганкіна // Рэспубліка. — 2017. — 25 ліпеня. — С. 8—9.

Ручное управление :

ученые нашли новые различия в умственных способностях левшей и правшей.

        

Удивительно, но факт – даже в наш слишком просвещенный век леворукость и праворукость во многом остаются загадкой. Исследования, проводимые различными институтами, порой дают совершенно разные результаты. Тем не менее определенный багаж знаний всё же имеется, причем весьма солидный. Недавно ученые из Великобритании, Италии и Нидерландов провели серию эспериментов с участием 2300 учеников шести итальянских школ в возрасте от 5 до 17 лет. В частности, использовали тесты на математические способности. Результаты удивили: ученики-левши, которые традиционно считаются классическими гуманитариями, справились со сложными задачками гораздо лучше, чем технари-правши.

Бебенина, О. Ручное управление / Ольга Бебенина // Народная газета. – 2017. – 23 чэрвеня. – С. 27.

Маленькім – аб  вялікай Радзіме

         На сучасным этапе фарміраванне ў падрастаючага пакалення грамадзянскасці, патрыятызму і нацыянальнай самасвядомасці вылучаецца як прыярытэтная задача.

         Задача педагагічных работнікаў і бацькоў – як мага раней абудзіць у дзіцяці любоў да роднай зямлі, павагу да Радзімы, пачуццё гонару за яе дасягненні, фарміраваць у яго такія рысы характару, якія дапамогуць стаць годным чалавекам і грамадзянінам сваёй краіны.

Кавалевіч, М. Маленькім – аб вялікай Радзіме / Марыя Кавалевіч, Таццяна Салодкая // Пралеска. – 2017. – № 6. – С. 7-9.

Пераэкзаменоўка адмяняецца!

Што змяняецца ў атэстацыі педагагічных работнікаў?

         Пацвярджаць вышэйшую кваліфікацыйную катэгорыю і катэгорыю “настаўнік-метадыст” кожныя пяць гадоў педагогам больш не давядзецца. Пастановай Міністэрства адукацыі ўнесены важныя змяненні ў Інструкцыю аб парадку правядзення атэстацыі педагагічных работнікаў. Пастанова ўступіла ў сілу 31 мая.

         Нікалаева, Н. Пераэкзаменоўка адмяняецца! / Надзея Нікалаева // Звязда. – 2017. – 14 чэрвеня. – С. 1, 4.

Гіперактыўнае дзіця: лячыць ці выхоўваць?

         Кожнаму педагогу дашкольнай установы вядома, што ў групе з 20-25 чалавек заўсёды прысутнічаюць адно-два дзіцяці, якія ў значнай ступені адрозніваюцца ад сваіх равеснікаў узроўнем увагі і актыўнасці. Іх лічаць няўважлівымі, няўседлівымі, а часта і спешчанымі. Такія дзеці могуць вызначацца павышанным узроўнем агрэсіі ў дачыненні да навакольных: ушчыпнуць, штурхнуць, укусіць, адабраць цацкі. І калі на ўзроўні атрымання дашкольнай адукацыі праблема гіперактыўных дзяцей стаіць не настолькі востра, то да малодшага школьнага ўзросту яна набывае велізарнае значэнне як для бацькоў, так і для педагогаў.

Крынчык, Т. Гіперактыўнае дзіця: лячыць ці выхоўваць? / Таццяна Крынчык // Настаўніцкая газета. – 2017. – 27 мая. – С. 11.

Просто трудный возраст

         Истерики, слезы, поступки во вред себе и окружающим. Заниженный дальше некуда родительский авторитет, сомнительные компании… Почти каждый ребенок проходит через этот период, который взрослые из поколения в поколение называют «трудным возрастом». Но для кого он трудный в первую очередь? Почему вообще в благополучных с виду семьях наступает кризис взаимоотношений родителей и детей? И как вернуть общение с подростком в привычное русло? Об этом и многом другом – в беседе с психологом Сергеем Жадько.

Конопелько, Л. Просто трудный возраст : почему сложно найти общий язык с проблемным подростком? / Людмила Конопелько // Народная газета. – 2017. – 12 мая. – С. 22.

Людмила Никонова
Дошкольник и социальная безопасность

         В данной статье читатели могут познакомиться с некоторыми результатами констатирующего этапа исследования по проблеме “Формирование у сташих дошкольников представлений о социальных опасностях”. В настоящее время общество уделяет особое внимние к вопросам формирования культуры безопасности детей дошкольного возраста, их способности сохранять жизнь и здоровье в социальном социуме.

Здаровы лад жыцця. - 2017. - № 3. - С. 12-15.

«Гэта мядзведзік з’еў варэнне!» :

Чаму дзеці хлусяць? Спытайце ў бацькоў!

         Знаёмая паскардзілася: “Дачка пачала хлусіць. Малая (5 гадоў) папрасіла тэлефон – паглядзець фотаздымкі, а на самай справе ўключыла праз інтэрэт мульцік. Калі праз 10 хвілін знайшла яе пад канапай, дзяўчынка пачала апраўдвацца, што выпадкова на “Фіксікаў” натрапіла. Спачатку раззлавалася: “Падманваеш?!” А потым схамянулася, пачала тлумачыць, што няпраўду казаць дрэнна. Але ўсё роўна вельмі расхвалявалася: дачка яшчэ такая маленькая, а ўжо хітруе. Што будзе далей?”

Насамрэч падман – гэта заўсёды непрыемна, але калі пачынаюць хлусіць дзеці, бацькі непазбежна павінны задаць сабе пытанне: што я раблю не так? Чаму дзеці кажуць няпраўду і як гэтага не дапусціць?

 “Гэта мядзведзік з’еў варэнне!”: Чаму малыя хлусяць? Спытайце ў бацькоў! : [гутарка з псіхолагам Сяргеем Жадзько] / гутарыла Яна Лычкоўская // Звязда. – 2017. – 30 сакавіка. – С. 11.

Девиантное поведение:

причины, проявления, профилактика

         Повседневная работа педагогов-практиков, исследования ученых – педагогов, психологов, социологов – свидетельствуют: в последние годы наметилась тенденция увеличения количества детей, имеющих различные отклонения в психическом развитии, в поведении, в эмоциональной сфере. Это своего рода группа риска, «питательная среда» для пополнения различных криминальных группировок. Поэтому так актуальна сегодня координация деятельности представителей различных ведомств и структур в профилактической работе с детьми девиантного поведения.

Барковская, Е. Н. Девиантное поведение: причины, проявления, профилактика : тренинг социального взаимодействия / Е. Н. Барковская // Народная асвета. – 2017. – № 3. – С. 87-89.

Я і мая сям’я, 

або Традыцыйныя каштоўнасці ў сучасным грамадстве

   Сучасная сям’я існуе ў куды большай колькасці варыянтаў, чым было калісьці: мама, тата і некалькі дзяцей, мама, тата і адно дзіця, мама і дзеці, нават тата і дзеці (хаця ў нас такі варыянт даволі рэдкі), нават дзве мамы ці два таты і дзеці (але гэта ўжо не ў нас), мама і тата з рознымі прозвішчамі і без штампаў у пашпартах ці проста жанчына і мужчына без дзяцей. Усялякае здараецца, па-рознаму жывуць людзі, але цяжка спрачацца з тым, што для выхавання дзяцей найлепшы варыянт – сям’я традыцыйная, пра якую можна сказаць: гэта наша крэпасць. Хаця спроб паспрачацца з гэтым зараз бывае нямала. Нездарма ж часта можна пачуць выразы “крызіс сямейных каштоўнасцей”, “крызіс сям’і”. Так, у Беларусі на кожныя дзесяць шлюбаў прыходзіцца 3-4 разводы, існуе нямала іншых праблем. Як супрацьстаяць гэтаму крызісу, як падтрымаць сем’і? 

Пытанне, канешне, няпростае, але педагогі, псіхолагі шукаюць і знаходзяць на яго адказы. Некаторыя з іх можна было пачуць на Міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі “Сацыяльная і псіхолага-педагагічная дапамога сям’і: вопыт, праблемы, перспектывы”, якая нядаўна прайшла на базе Беларускага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта імя Максіма Танка. 

Хідджаз, М. Я і мая сям’я, або Традыцыйныя каштоўнасці ў сучасным грамадстве / Марына Хідджаз // Настаўніцкая газета. – 2017. – 23 сакавіка. – С. 14. 

Чаго душа просіць? 

Як на традыцыях народнай культуры выхаваць асобу

    Уявіце сабе: вы любіце плаваць, займаецеся гэтым відам спорту, але аднойчы прыходзіце ў басейн, а ён… пусты. І вам кажуць, што вадой басейн больш напаўняцца не будзе. Падобная сітуацыя склалася ў 2008 годзе, калі раптам са школьнага курса знік прадмет “Сучасная мастацкая культура”. У верасні 2015 года гэту памылку выправілі, але ўсё роўна прадмет “Мастацтва. Айчынная і сусветная мастацкая культура” пакуль выкладаецца толькі ў пятых і шостых класах. У наступным годзе да іх далучацца сёмыя. А праз год – восьмыя класы… 

Падрастаючаму пакаленню пастаянна ўнушаюць думку, што трэба займацца дакладнымі навукамі, эканомікай, вывучэннем замежных моў, бо менавіта за імі будучыня. І не дзіўна, што на шляху да стварэння “сіліконавай даліны” знайшліся аргументы на карысць таго, што ад вывучэння сусветнай мастацкай культуры можна адмовіцца без асаблівых страт. Так сталася, што менавіта гэта дысцыпліна аказалася самым уразлівым звяном у школе. Між іншым, культура з’яўляецца наймагутнейшым фактарам эканамічнага развіцця. 

Нікалаева, Н. Чаго душа просіць? : як на традыцыях народнай культуры выхаваць асобу / Надзея Нікалаева // Звязда. – 2017. – 23 сакавіка. – (Чырвонка. – С. 1, 2).

Сапраўдныя мужчыны,
або Як выхаваць хлопчыка ў няпоўнай сям’і

У сучасных умовах сям’я з’яўляецца галоўным сацыяльным фактарам, які ўплывае на станаўленне асобы дзіцяці. Але адэкватная сацыялізацыя дзяцей у сям’і з адным з бацькоў немагчымая. “Для шчаслівага дзяцінства дзіця мае патрэбу ў доме, дзе ёсць і бацька, і маці”, - піша вядомы сацыёлаг І. С. Кон. І з гэтым цяжка не пагадзіцца. 

Сям’я выступае, як першы выхаваўчы інстытут, сувязь з якім чалавек адчувае на працягу ўсяго жыцця. Менавіта ў сям’і закладваюцца асновы маральнасці, фарміруюцца нормы паводзін, раскрываюцца ўнутраны свет і індывідуальныя якасці асобы. Сям’я спрыяе самасцвярджэнню чалавека, стымулюе яго сацыяльную і творчую актыўнасць. 

За апошнія пяць гадоў колькасць няпоўных сем’яў значна вырасла. Прычыны гэтай тэндэнцыі – у росце разводаў, нараджэнні дзяцей па-за зарэгістраваным шлюбам, смяротнасці мужчын працаздольнага ўзросту, выездзе мужчын на работу ў краіны СНД з мэтай паляпшэння матэрыяльнага дастатку сям’і і іншыя. 

Іванчыкава, А. Сапраўдныя мужчыны, або Як выхаваць хлопчыка ў няпоўнай сям’і / Алена Іванчыкава // Настаўніцкая газета. – 2017. – 16 сакавіка. – С.16.

Алена Блізнец
Сем крокаў да здабывання бацькоўскай сілы

Дзецям хочацца цяпла, ласкі, разумення, а сучасныя бацькі, зарабляючы на хлеб надзённы, дадому прыходзяць позна і на зносіны часта ўжо не здольны. Паміж бацькамі і дзецьмі расце сцяна непаразумення, узнікаюць канфлікты. Сёння ў дзяцей больш праблем, чым 10-15 гадоў назад. Мудрыя бацькі павінны ўдзяляць дзіцяці максімум увагі. Аднак сацыялагічныя даследаванні паказваюць, што за суткі бацькі ўдзяляюць свайму дзіцяці ўсяго 18 хвілін. Ці не парадокс гэта? 

Мудрасць бацькоў заключаецца ў тым, каб сказаць сабе: “Маё дзіця не вінавата ў маіх жыццёвых цяжкасцях”. Якія б часы не былі, якія б падзеі не адбываліся, дзіця – гэта самая вялікая каштоўнасць. Зносіны з ім якраз і ёсць тая самая аддушына, тая радасць, якой так мала ў нашым штодзённым жыцці.

Сям’я – гэта цэлы свет, у якім дзіця жыве, дзейнічае, робіць адкрыцці, вучыцца любіць, ненавідзець, радавацца, спачуваць. Уплыў бацькоў на развіццё дзіцяці вельмі вялікі.

Блізнец, А. Сем крокаў да здабывання бацькоўскай сілы / Алена Блізнец // Настаўніцкая газета. – 2017. – 25 лютага. – С. 11.

Надзея Нікалаева
Уступныя іспыты рэфармуюць?

Міністр адукацыі Ігар Карпенка ўпэўнены, што фарміраванне іміджу педагога – задача ўсяго грамадства, а не толькі Міністэрства адукацыі: “Сёння мы часта сустракаем у СМІ спробы супрацьпастаўлення бацькоў і школы, педагогаў і вучняў, у той час як усе яны – удзельнікі адукацыйнага працэсу, якія працуюць на адну мэту. Настаўнік і выкладчык – ключавое звяно ў адукацыі: нават самая дасканалая вучэбная праграма, таленавіта напісаны падручнік не дадуць патрэбнага выніку, калі не акажуцца ў руках прафесіянала”. 

На выніковай калегіі свайго ведамства Ігар Карпенка агучыў намер стварыць пры Міністэрстве адукацыі Грамадскі савет па пытаннях адукацыі, у які ўвойдуць палітыкі, грамадскія дзеячы, прадстаўнікі культуры, сістэмы адукацыі, аховы здароўя і бацькі… Гэта значыць, тыя людзі, якія звязаны з сістэмай, але не працуюць непасрэдна пад кіраўніцтвам Міністэрства адукацыі. 

Нікалаева, Н. Уступныя іспыты рэфармуюць?: а ў школах могуць увесці так званыя міністэрскія кантрольныя работы / Надзея Нікалаева // Звязда. – 2017. – 25 лютага. – С. 1, 7.

Хочаце выхаваць дзіця?
Пачынайце з яго бацькоў.

       “Чаму ён не слухаецца?”, “Чаму не хоча нічога рабіць?”, “Чаму маўчыць, грубіяніць, дрэнна вучыцца?” – гэтыя пытанні штодня задаюць многія бацькі. Дзеці растуць, і праблемы толькі ўскладняюцца. Хтосьці ад безнадзейнасці апускае рукі і больш не шукае адказы на свае шматлікія “чаму?”, пусціўшы выхаванне дзяцей на самацёк.

       Прынята лічыць, што дзеці – гэта шчасце. Аднак чаму мы так часта бачым незадаволенных жыццём стомленых мам і татаў, любімыя дзеці іх сталі галаўным болем? Пры набыцці любой тэхнікі, любога прыбора, нам, як карыстальнікам, выдаюць інструкцыю, а пры нараджэнні дзіцяці інструкцыю, як выхаваць з яго паважанага і паспяховага чалавека, бацькі, на жаль, не атрымліваюць. Таму для большасці пытанне "як?" востра паўстае кожны дзень.

Нікалаева, Н. Хочаце выхаваць дзіця? Пачынайце з яго бацькоў: ці магчымы канструктыўны дыялог сям’і са школай?/ Надзея Нікалаева. – Звязда. – 2017. – 28 студзеня. – С. 8.

Дзеці мультымедыйных тэхналогій :
пакаленне Z: малюнкі замест слоў,
“лайкі”і віртуальная рэчаіснасць

        

    Тэорыю пакаленняў распрацавалі Вільям Штраўс і Нэйл Хоўв. Яны вызначаюць пакаленне як сукупнасць людзей, народжаных у прамежах часу, які складае прыкладна 20 гадоў. Гэта людзі, якія выхоўваліся пад уздзеяннем адных і тых жа падзей, з падобнымі каштоўнасцямі.

   Згодна з тэорыяй, да пакалення Z адносяцца тыя, хто нарадзіўся пасля 2003 года. Пра іх яшчэ кажуць “народжаныя лічбавай рэвалюцыяй”. Яны выраслі ў эпоху сацыяльных сетак і не ўяўляюць свайго жыцця без лічбавых гаджэтаў. Інтэрнэт успрымаюць як натуральнае асяродзе пражывання. 90 % з іх штодня карыстаюцца прыладамі камунікацыі і сацыяльнымі сеткамі. Іх сацыялізацыя адбываецца ў сеціве, тады як бацькі ў іх узросце мелі асабістыя стасункі. Псіхолагі сцвярджаюць, што ў іх іншы тып мыслення, па-іншаму функцыянуе памяць.

Нікалаева, Н. Дзеці мультымедыйных тэхналогій / Надзея Нікалаева // Звязда. – 2017. – 19 студзеня. – (Чырвонка. – С. 1-2).

КОДЭКС АБ АДУКАЦЫЫ: ШТО ЧАКАЕ ВЫШЭЙШУЮ ШКОЛУ?

Гарантыі працаўладкавання для выпускнікоў ВНУ, якія навучаліся не толькі на бюджэтнай, але і на платнай аснове, будуць прадугледжаны ў новай рэдакцыі Кодэкса "Аб адукацыі".

Якія яшчэ змяненні прапануюцца на ўзроўні вышэйшай адукацыі чытайце ў газеце Звязда. - 2017. - 18 студзеня. - С. 3.

ВУЗЫ И СУЗЫ 2017

Поступать будем по новому

В Беларуси изменяются правила приёма в учреждения высшего и среднего образования.

Об основных нововведениях можно прочитать в АиФ. - 2017. - №3. - С. 10.
       

Людмила Шкнай.

Информационно-коммуникационные технологии

в развитии детей дошкольного возраста:

история и современность.

В статье раскрывается исторический и современный аспекты использования информационно-коммуникационных технологий в развитии детей дошкольного возраста. Представлены традиционные и специфические требования к использованию информационно-коммуникационных технологий в учреждении дошкольного образования. Рассматривается взаимосвязь понятий «информационно-коммуникационная грамотность» и «информационно-коммуникационная компетентность» педагогического работника учреждения дошкольного образования. Автором представлены педагогические потенциалы использования информационно-коммуникационных технологий, влияющие на развитие детей дошкольного возраста. 

Пралеска. – 2016. - № 12. – С. 30-34.

Надзея Дрындрожык. 

Дзіцячы садок мары.

Дзіцячы садок мары адкрылі ў Гродне экадружалюбныя матулі.

    Рыма Ушкевіч і Таццяна Валошык лічаць, што чалавек можа дасягнуць большага, калі займацца яго развіццём з самага нараджэння. Таму і стварылі першы ў нашай краіне экалагічны садок “Ветка”, дзе, акрамя сваіх, развіваюць і вучаць сябраваць з прыродай і чужых дзяцей. 

    Асноўная методыка – гэта гульня, праз якую адбываецца навучанне. Гульня – гэта самы даступны дзецям спосаб падачы інфармацыі. Тут даволі шмат цікавых дапаможнікаў, якія развіваюць маторыку і мысленне, у тым ліку арыгінальных: драўляныя блокі, мяшэчкі з рознымі напаўняльнікамі (крупы, пясок, сінтэпон), сэнсарныя скрынкі з прыроднымі матэрыяламі (каштаны, жалуды, камяні)… І шмат чаго яшчэ.

Звязда. –2016. – 24 лістапада. – С. 5, 8.

                                 

Минкевич, Л. Воспитание с пеленок: 

прививаем хорошие манеры детям.

    Когда стоит начинать учить детей хорошим манерам? Психологи уверяют: чем раньше, тем лучше. И тогда, появляясь с малышом на людях, родителям не придется краснеть за него. Они создадут комфортную обстановку для себя, окружающих и самого ребенка. Теоретически все понятно, но как этого добиться на практике? 

    Ответ на этот вопрос вы можете получить, прочитав статью в газете 

Народная газета. – 2016. – 18. – ноября. – С. 14.

Т. Е. Яценко, Т. И. Лушкевич.
Ориентация виктимных подростков на образ "значимого Другого" как условие их девиктимизации.

   В статье активизируется проблема девиктимизации подростков с неинструментальным виктимным поведением. Обосновывается важность вхождения педагога-девиктимизатора в категорию "значимых Других" виктимных подростков. Раскрываются результаты эмпирического изучения образа "значимого Другого" виктимных подростков и возможность применения этих результатов педагогом для эффективной девиктимизации обучающихся.

Подробнее в журнале Адукацыя і Выхаванне. - 2016. - № 10. - С. 26-32.