Искусство

В её картинах оживают легенды.

Виктория Аскеро

         Если вы умеете летать мысленно, обратите внимание на удивительное творчество белорусской художницы Елены Шлегель. Именно этот автор поможет вам обрести крылья и погрузиться в романтическую атмосферу разнообразных историй. Главной темой творчества художницы являются сказки, предания и легенды. По мнению автора, в них сохраняется загадка, которая способна захватить внимание даже искушенного зрителя. Художница определяет свой стиль живописи как «придворный романтизм».

         Когда смотришь на картины Елены Шлегель, возникает ощущение, что ты оказываешься вне реальности, попал в мир, где соединены воедино гармония и теплота. Работы художницы часто можно увидеть в экспозициях различных международных и республиканских выставок. Они бросаются в глаза: отличаются индивидуальным авторским почерком и изысканным стилем. Картинки художницы востребованы и любимы сегодня не только в Беларуси, многие её полотна находятся в частных коллекциях России, Польши, Германии, Бельгии, Японии и США.

Аскеро, В. В её картинах оживают легенды / Виктория Аскеро // Нёман. — 2017. — № 10. — С. 2 обложки.

Смысл творчества

         Чувствовать каждое мгновение, остро и вдумчиво, - бесценный дар. И обладает им талантливый могилевский художник Анна Кононова. Её призвание - пейзажи. Не фоном или местом действия становятся для мастера городские окраины, шум столичного центра или нежное обаяние деревенских домиков, а смыслом творчества. Часто в поле зрения художника попадают и случайные прохожие, и известные люди, увлеченные своим делом. Она умело ловит сиюминутные настроения и подмечает характеры.

         Женским обаянием пронизаны образы, повествующие о буднях взбалмошной актрисы, готовящейся к гастролям, о жизни романтической девушки  Амели, завтракающей зефиром с кофе.

         Анна Кононова - обладатель множества дипломов по живописи, она является лауреатом и стипендиатом Президентского фонда Республики Беларусь по поддержке талантливой молодёжи. Награждена бронзовой медалью в номинации «Изобразительное искусство» V Молодёжных Дельфийских игр. Преподаёт в Белорусской государственной академии искусств. Её картины находятся в галереях не только Беларуси, но и стран Европы.

Войтик, М. Смысл творчества  / Мария Войтик // // Нёман. — 2017. — № 9. — С. 2 обложки.

Развагі ў матэрыяле

         Праект “Паралелі” быў прысвечаны адразу некалькім юбілеям вядучых майстрынь габелена: сямідзесяцігоддзю Ларысы Густавай, Людмілы Пуцейка і Людмілы Патруль, саракагоддзю Вольгі Рэднікінай і сарака гадам творчай дзейнасці Галіны Маркавец-Крываблоцкай.

Выстава запомнілася не толькі высокай якасцю твораў, але і тым, што дазволіла ўбачыць у рэтраспектыве працэс станаўлення і пошукаў беларускага габелена. Яго сучасны стан няпросты і супярэчлівы, адбыліся адрыў мастацкай выявы ад асяроддзя, аддаленне ад архітэктуры і “станкавізацыя”. Наша краіна мае даўнія і багатыя традыцыі ткацтва, і беларускі габелен, нягледзячы на ўсе перажытыя ім тэхналагічныя і эканамічныя складанасці, не страціў высокі ўзровень тэхнічных і вобразных рашэнняў, што яшчэ раз пацвердзіла гэтая экспазіцыя.

Эрэнбург, М. Развагі ў матэрыяле : “Паралелі” ў Палацы мастацтва / Марына Эрэнбург // Мастацтва. –2017. – № 9. – С. 8 – 11.

Класіка як аснова

        

Кожны дзень Аляксандра Гарбара праходіць сярод музыкі. Генеральны дырэктар Беларускай дзяржаўнай філармоніі ведае, як у такой вялікай арганізацыі дасягнуць гармоніі з усімі і кожным. Магчыма, паўплывала служба ў марскім флоце, дзе сярод неабсяжнага акіяна ўсе разам шчыруюць дзеля агульнай справы. Кіраваць філармоніяй – значыць не толькі клапаціцца пра “высокае”, але і думаць пра матэрыяльна-тэхнічныя моманты, ствараць умовы для камфортнай працы і адказваць за ўсё, што адбываецца ў будынку, дзе не перастае гучаць музыка. Беларуская дзяржаўная філармонія сёння – Вялікая канцэртная зала і Малая зала імя Рыгора Шырмы. А самае важнае – вялікі калектыў прафесійных артыстаў.

Кардаш, Ю. Класіка як аснова / Юлія Кардаш // Мастацтва. – 2017. – № 9. – С. 29.

Рэальнасць, якую варта адчуваць душой

         Жывапісныя палотны Зоі Літвінавай, зрэшты, як і акварэлі, захоўваюцца ў Нацыянальным мастацкім музеі Рэспублікі Беларусь. Гэта належнае прызнанне яе як мастака – так проста ў музей работы не прымаюць. Знаходзяцца карціны Літвінавай і ў Музеі сучаснага мастацтва ў Мінску. Ёсць яны, дарэчы, і ў Траццякоўскай галерэі ў Маскве, у Рускім музеі ў Санкт-Пецярбургу, у музеях Рыгі, Новасібірска і Бішкека, а таксама ў прыватных калекцыях і муніцыпальных зборах Аўстрыі, Германіі, Італіі, Даніі, Галандыі, ПАР, Ізраіля, ЗША і Канады. Зоя Літвінава ў 2005 годзе была ўзнагароджана ордэнам Міністэрства культуры Францыі. Сама яна лічыць мастацтва інтэрнацыянальным і рада, што работы разыходзяцца па свеце. Разам з тым высока цэніць нацыянальную школу жывапісу.

Міхееў, В. Рэальнасць, якую варта адчуваць душой / Веніямін Міхееў // Беларусь. – 2017. – № 8. – С. 52-56.

Вернуться в детство

         Как увидеть себя настоящего, искренне радующегося летнему дождю и утреннему солнцу, не погруженного в суматоху и суету, верящего в добро? Вернуться в детство. В этом убежден белорусский художник Сергей Римашевский, мастер масляной живописи и... перемещений во времени.

         Главные герои его картин - дети. Маленькие велосипедисты и рыбаки, актеры и художники. Девочки мечтательно смотрят в окно, ожидая появления первых летних яблок, играют с бабочками, расхаживают в маминых бусах. Мальчики - примеряют смешные широкополые шляпы, пьют малиновый чай и играют в классики...

Войтик, М. Вернуться в детство / Мария Войтик // // Нёман. — 2017. — № 8. — С. 2 обложки.

          

Хелена самая!

 На сёлетнім дзіцячым “Еўрабачанні” Беларусь запомняць па песні Рыты Дакоты “Я самая”. Тэкст дапамагала пісаць юная выканаўца Хелена Мерааі. З гэтай песняй дзяўчынка стала пераможцай нацыянальнага адбору і паедзе ў лістападзе ў Тбілісі, дзе і будзе праходзіць конкурс.

  

 Культура. - 2017. – 2 верасня. – С.2.

Энергія, экспрэсія, сімволіка і … сны 

Марка Шагала

         7 ліпеня споўнілася 130 гадоў з дня нараджэння аднаго з самых славутых мастакоў дваццатага стагоддзя, нашага земляка Марка Шагала. Да гэтай знамянальнай даты Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі беларусь і Музей Марка Шагала ў Віцебску падрыхтавалі выставу “Марк Шагал: Колер кахання”. Выстава будзе экспанавацца ў Мінску – у Нацыянальным мастацкім музеі – да сярэдзіны верасня гэтага года.

Міхееў, В. Энергія, экспрэсія, сімволіка і … сны Марка Шагала / Веніямін Міхееў // Беларусь. – 2017. – № 7. – С. 52-56.

Ощущение жизни

         Работы Владимира Концедайлова, живописца и графика, похожи на сны и воспоминания, отражения действительности, погруженные в лёгкую пастельную дымку. Линии тонкие, а оттенки лёгкие, ненавязчивые. Чего не скажешь о сюжетах.      

         Художник в своё время был признан одним из лучших в сфере современного белорусского изобразительного искусства.

         Владимир Концедайлов участвует в выставках, конкурсах и арт-форумах уже более 30 лет. Его работы выставлялись в России и Германии, Болгарии и Литве, Франции и Швейцарии. Хранятся в коллекциях разных стран мира.

Войтик, М. Ощущение жизни / Мария Войтик // Нёман. — 2017. — № 7. — С. 2 обложки.

Мястэчкі вялікага майстра

         Бліскучы мастак Анатоль Каплан, хоць і пражыў усё свядомае жыццё ў Пецярбургу, нарадзіўся ў беларускім горадзе Рагачове. Успаміны дзяцінства, якія захавалі самыя дробныя дэталі местачковага побыту, натхнялі мастака цягам усяго жыцця. Літаратурна-мастацкая экспазіцыя “Краіна мястэчкаў Анатоля Каплана” адкрылася ў Дзяржаўным музеі гісторыі беларускай літаратуры 12 ліпеня. Сярод прадстаўленных мастацкіх работ - цыкл афортаў, прысвечаных роднаму гораду мастака.

Вядзмедзь, К. Мястэчкі вялікага майстра / Ксенія Мядзведзь // Літаратура і мастацтва. — 2017. — 28 ліпеня. — С. 11.

Узровень адчувальнасці

ў снах Аляксея і Анастасіі Урублеўскіх

         Калі нам сніцца сон, мы спрабуем разабрацца ў ім, зразумець, пра што ён папярэджвае альбо абяцае. Сны могуць быць рознымі: могуць падштурхнуць да прыемных успамінаў альбо, наадварот, зачапіць балючыя ноткі душы, пра якія ў паўсядзённасці спрабуем забыць. Мастакі Аляксей і Анастасія Урублеўскія раскрываюць філасофію сноў праз мастацкія творы, паказваюць, як сны ўплываюць на свядомасць - на ўласным прыкладзе. Пабачыць іх “Каляровыя сны” можна ў арт-гасцёўні “Высокае месца”.

Аскера, В. Узровень адчувальнасці ў снах Аляксея і Анастасіі Урублеўскіх / Вікторыя Аскера // Літаратура і мастацтва. — 2017. — 28 ліпеня. — С. 16.

Мелодыі нябачнага.

Гукі колеру Ірыны Лобан

         Першая персанальная выстава выдатнай ілюстратаркі дзіцячай літаратуры і педагога Ірыны Лобан у галерэі Міхаіла Савіцкага раскрыла гледачу тонкага майстра акварэлі. Экспазіцыя магла б быць узорам таго, якім чынам мастак павінен ставіцца да яе арганізацыі, да гледача і да ўласнай творчасці.

         Найбольш вольна Ірына Лобан адчувае сябе ў акварэлі, нягледзячы на тое, што як жывапісец калісьці пачынала з алею. Яе светаадчуванню вельмі адпавядаюць нязмушаныя і жывыя інтанацыі, якія нясе сама трапяткая рухомасць акварэлі з усім багаццем танальных пераходаў.

Эрэнбург, М. Мелодыі нябачнага : гукі колеру Ірыны Лобан / Марына Эрэнбург // Мастацтва. — № 6. — С. 7—9.

Конкурс “Славянскага базару…”:

гульня па правілах і без

     Міжнародны конкурс выканаўцаў эстраднай песні “Віцебск” заўсёды быў у цэнтры “Славянскага базару…” Як толькі станавілася вядома імя ўладальніка “Гран-пры”, Міжнародны фестываль мастацтваў, па сутнасці, завяршаўся, няглядзячы на шматлікія далейшыя мерапрыемствы. Сёлета ж інтрыга захоўвалася акурат да гала-канцэрта закрыцця: двое лідараў атрымалі аднолькавыя балы, наступны за імі - усяго на адзін менш. Паводле Палажэння аб конкурсе, ні Гран-пры, ні першая прэмія падзелены быць не могуць. Як тут быць?

Бунцэвіч, Н. Конкурс “Славянскага базару…”: гульня па правілах і без / Надзея Бунцэвіч // СБ Беларусь сегодня. — 2017. — 22 ліпеня. — С. 1, 9.

Дыхание живописи

Вячеслав Павловец - создатель пейзажной лирики, художник, умеющий деликатно и тонко обращаться с акварелью, создавая нежные, утонченные образы, умеет оживлять краски. Да так, что, глядя на произведение, каждый раз оказываешься там, внутри полотна, забывая о будничной суете.

Преобладают у мастера зимние пейзажи. Простые, ненавязчивые. А ещё - мотив дороги. Будь это тропинка, которая уходит за горизонт, или дорога у леса, заряженная летней грозой. А значит, он сам - всегда в движении.

Работал Вячеслав Павловец в разных техниках, но любимой оказалась акварель. Именно она, с её мягкостью и внутренним светом, позволяет художнику воплощать сны и воспоминания, движения подсознательного, геометрию пейзажей...

Войтик, М. Дыхание живописи // Нёман. — 2017. — № 6. — С. 2 обложки.

Канатаходцы должны улыбаться

Мозырские канатоходцы представят страну на Кубинском фестивале. С 25 июня по 2 июля в Гаване артисты центра циркового искусства «Арена» на одном из старейших форумов Circuba покажут настоящие чудеса.

Номер «Канатоходцы» в январе уже принес мозырянам второе место на конкурсе в Монте-Карло. Такие форумы для циркачей сродни выступлению на Олимпийских играх. Центр циркового искусства «Арена» был создан в 2006 году. В копилке акробатов, гимнастов, жонглеров, эквилибристов и канатоходцев премия «За духовное возрождение», звание «Заслуженный любительский коллектив Республики Беларусь» и награды престижных международных соревнований.

Вальченко, О. Канатоходцы должны улыбаться / Ольга Вальченко // Знамя юности. – 2017. – 22 июня. – С. 11.

Маятнік кіўнецца

Адна з галоўных падзей у свеце айчыннага кінематографа сёлета – выхад на экраны стужкі Аляксандра Анісімава “Сляды на вадзе”. Статыстыка сведчыць, што яна стала адной з самых паспяховых карцін Нацыянальнай кінастудыі ў пракаце за апошнія гады. Цікаўнасць гледача можна тлумачыць рознымі прычынамі, але паказальна іншае.

Тэматычна і якасна карціна практычна не вылучаецца з шэрагу твораў апошніх дзесяцігоддзяў – “Беларусьфільм” па-ранейшаму робіць стаўку на вайну. Карціна прысвечана юбілею беларускай міліцыі, аднак з усёй стагадовай яе гісторыі для экранізацыі быў абраны фактычна ваенны эпізод аб барацьбе з бандфарміраваннямі адразу пасля пераможных залпаў 1945-га.

Сідарэнка, А. Маятнік кіўнецца : ваеннае рэтра ў беларускім кіно: у пошуках сэнсу / Антон Сідарэнка // Мастацтва. – 2017. – № 5. – С. 42-45.

Мария Войтик

Прекрасная поэзия обыденности

         Народный художник Беларуси Май Данциг в своих картинах воспевал поэзию обыденности, делая её прекрасной и удивительной, быт людей, образ родного города, Минска.

         Рядом с мирными пейзажами через всё его творчество проходит ещё одна тема - трагедия войны. В те страшные сороковые годы прошлого века семья Данцигов пряталась в лесу, им пришлось покинуть родной дом и по счастливой случайности выжить. Художник рассказал про то, как люди уходили в партизаны, как рождались дети вопреки разрухе и опасностям, как цвели сады на фоне разрушенных домов, как в грубых рабочих бахилах, в лесу, выходили замуж.

Почти на каждой его картине ярким пятном присутствует красный цвет - символ не социализма, а победы жизни.

 Нёман. - 2017. - № 5. - С. 2 обложки.

Мария Войтик

Серебристый колорит

Живопись народного художника, лауреата Государственной премии Беларуси Анатолия Барановского называют национальным достоянием, продолжением традиций Витольда Бялыницкого-Бирули или Виталия Цвирко. С любовью и нежностью изображал художник природу родной земли: сказочные леса  поражающие своей широтой поля, прозрачные водоёмы и миниатюрные улочки, здания, затерявшиеся в тени раскидистых деревьев.

«Серебристый колорит» - так характеризовали его произведения. Будь это облака, проплывающие над родной землёй, стены Мирского замка или берёзовая роща. Они будто погружены в лёгкую белую дымку, словно самые дорогие воспоминания.

Картины Анатолия Барановского хранятся в музеях, галереях и частных коллекциях по всему миру.

 Нёман. - 2017. - № 4. - С. 2 обложки.

Тамара Мужэнка: “У тэатр я ішла выхоўваць душу” 

Сённяшнім госцем праекта “Мая школа” стала заслужаная артыстка Рэспублікі Беларусь Тамара Трафімаўна Мужэнка. За паўстагоддзя на сцэне і ў кінематографе яна сыграла дзясяткі роляў, стварыўшы сакавітыя і яркія вобразы, якія запомніліся гледачам. З 1981 года актрыса працуе ў Тэатры-студыі кінаакцёра Нацыянальнай кінастудыі “Беларусьфільм”. 

Тамара Мужэнка: “У тэатр я ішла выхоўваць душу” : [гутарка з заслужанай артысткай РБ] / гутарыў Уладзімір Фалалееў // Настаўніцкая газета. – 2017. – 27 мая. – С. 8-9.

Разукрасим – будем жить!

Художники из Беларуси создают картины на стенах домов российских городов.

Вместо кисти – мешок баллончиков с краской, вместо холста – огромная стена пятиэтажки. Двое художников из Витебска, 28-летние Ян Кузьмин и Глеб Каштанов, работают с размахом. Даже одной страной себя не ограничивают. Скучных серых стен, которые эти парни любят превращать в произведения искусства, в наших городах хоть отбавляй. За последние полтора года мастера стрит-арта оставили не один десяток работ в Санкт-Петербурге, Ханты-Мансийском автономном округе, крымском Судаке…

Хилько, Е. Разукрасим – будем жить! / Евгения Хилько // Народная газета. – 2017. – 19 мая. – (Союзное вече. – С. 13).

З успамінамі пра пераможнае

Усё бачыцца па-іншаму на адлегласці. Здавалася б, праз час павінна мяняцца бачанне і ўяўленне пра вайну. Але яна і дагэтуль адна з тых тэм, што дае падставы для роздуму пісьменнікам, мастакам, музыкантам. Аднавіць карціны вайны і перадаць трагізм тых падзей для прадстаўнікоў ужо пасляваенных пакаленняў здолела беларускае кіно. “ЛіМ” запытаў у творцаў розных пакаленняў, блізкіх да кіно, якія стужкі пра вайну яны б раілі абавязкова паглядзець кожнаму беларусу.

Дзяхцяр, М. З успамінамі пра пераможнае : вайна праз аб’ектывы кінематаграфістаў / Маргарыта Дзяхцяр // Літаратура і мастацтва. –2017. – 12 мая. – С. 14.

Дачакацца чыстага неба пасля навальніцы…

Нядаўна ў мінскім Палацы мастацтва праходзіла выстава, на якой дэманстраваліся работы ўдзельнікаў аднаго з творчых аб’яднанняў Беларускага саюза мастакоў. На адкрыцці экспазіцыі нямала гаварылася пра аўтараў, хто пакінуў пасля сябе яркі след, здолеў зрабіць важкі ўнёсак у нацыянальную мастацкую скарбонку. Справа ў тым, што многія з удзельнікаў гэтага аб’яднання ўжо пайшлі з жыцця. Але яны жывуць сваімі таленавітымі карцінамі, якія і гэтым разам прыцягнулі ўвагу наведвальнікаў выставы ў Палацы мастацтва. Сярод такіх “зорак”, безумоўна, і мінскі мастак Міхась Рагалевіч, чыя творчасць заслугоўвае асобнага аповеду.

Міхееў, В. Дачакацца чыстага неба пасля навальніцы… / Веніямін Міхееў // Беларусь. – 2017. – № 4. – С. 52-56.

Ная і Раман

Адкрыццё новага таленту падобнае да адкрыцця новай зоркі ў галактыцы. Вяртанне з забыцця імёнаў, падавалася б, назаўжды зніклых у ім творцаў параўнальнае са здабыццём Атлантыды або Зямлі Саннікава. Вось і беларускі мастак Раман Семашкевіч быў забыты на паўстагоддзя. Трагічна абарвалася яго жыццё, трагічным стаўся лёс ягоных твораў. А ў яго ж, яшчэ студэнта, набывалі карціны і Траццякоўская галерэя, і Рускі музей…

Пра Рамана Семашкевіча я пачула ўпершыню ў раннім дзяцінстве. Не як пра выдатнага жывапісца, а як пра нявінна рэпрэсаванага і расстралянага. Дарослыя казалі аб гэтым напаўголаса, за гарбатай, маскоўскай кватэры нашай сям’і на Патрыяршых ставах, якая пасля рэвалюцыі стала камунальнай і дзе жыла Надзя Васільева з мужам Раманам Семашкевічам і са сваёй маці. Як у 1930-я масава саджалі знішчалі нявінных людзей, у гады так званай адлігі гэтак жа масава апраўдвалі ахвяр сталінскіх рэпрэсій.

Савіна, В. Ная і Раман / Вера Савіна // Культура. – 2017. – 22 красавіка. – С. 15. – (Заканчэнне – у наступных нумарах “К”).

Легенда белорусской живописи 

Михаил Андреевич Савицкий, 95-летие которого недавно отмечалось, относится к тем персонажам истории, над которыми время не властно. Он остается главной фигурой своего времени в художественном мире Беларуси. 

Жизнь и творчество М. А. Савицкого – одно из самых характерных явлений в искусстве. Он автор более 200 тематических картин. Высшим воплощением его творчества стали пронзительно-правдивые полотна, посвященные Великой Отечественной войне: «Партизаны», «Убийство семьи партизана», «Поле», «Плач о павших героях», «Партизанская Мадонна», цикл «Цифры на сердце», посвященный трагедии концентрационных лагерей и цикл работ «Черная быль» о трагедии Чернобыля. 

Савицкая, Ю. Легенда белорусской живописи / Юлия Савицкая, Алеся Савицкая. – Белая вежа. – 2017. – № 4. – С. 123-135. 

Энциклопедия русского пейзажа

«Шишкин – художник народный».

В. В. Стасов

Новый год всегда был связан с ожиданием подарков. Подарки приносили родители с работы, школьники получали свои заветные целлофановые пакеты от Деда Мороза на елках в школах, малыши – в детском саду. Заветные новогодние подарки получали все дети без исключения. Подарки были стандартные: обязательный оранжевый мандарин, пахнущий новогодними праздниками, печенье, пряники, карамельки и шоколадные конфеты в красивых ярких обертках. Тут были и «Красная шапочка», и «Мишка на Севере», «Ну-ка отними» и наивкуснейшая «Белочка» с настоящими орешками. Но среди этой шоколадной красоты особое внимание привлекала конфета «Мишка косолапый». Фантики других шоколадных конфет были выполнены в «детском» стиле, это были милые рисунки, а «Мишка косолапый» сразу привлекал внимание настоящей, «взрослой» картинкой на фантике. И вся детвора от мала до велика с детства знала, что на этом, непохожем на других, фантике изображена картина художника Шишкина. Так Шишкин стал для многих с детства узнаваемым любимым художником.

Великий русский художник Иван Иванович Шишкин родился в 1832 году в купеческой семье в городе Елабуге Вятской губернии. Отец художника Иван Васильевич, купец 2-й гильдии, торговал зерном, мать, Дарья Романовна, вела дом и воспитывала детей. 

Азарова, О. Энциклопедия русского пейзажа / Ольга Азарова. – Белая вежа. – 2017. – № 4. – С. 111-122.

Карэспандэнт – Агінскі

“Варта памятаць, што адукацыя неабходна для таго, каб выхаваць карыснага для грамадства чалавека, каб яго здольнасці і талент прыносілі радасці жыцця”- пісаў да старэйшай дачкі Амеліі Міхал Клеафас Агінскі. Слыннага кампазітара і дыпламата хваляваля, як дапамагчы дзецям сарыентавацца ў плыні інфармацыі, не абмінуць неабходную для жыцця навуку, выбраць маральныя і этычныя арыенціры. Бацькоўская заклапочанасць вылілася ў чатыры лісты аб выхаванні, якія сёння можна прачытаць па-беларуску.

Панкратава, Н. Карэспандэнт – Агінскі / Настасся Панкратава // Культура. – 2017. – 15 красавіка. – С. 14-15.

«Стары майстра» Антон Бархаткоў 

У сувязі з некаторымі беларускімі мастакамі старэйшага веку і асаблівымі творчымі і чалавечымі якасцямі, што, напэўна, усё ж такі непадзельнае, згадваецца вызначэнне “старыя майстры”, якое звычайна тычыцца еўрапейскіх мастакоў ХIV – ХVII стагоддзяў. Сярод такіх і Антон Стэфанавіч Бархаткоў. “Старых майстроў” вылучала прафесійная дыхтоўнасць, сур’ёзнасць у дачыненні да справы, мастакоўская шчырасць, выяўленне і болю, і прыгажосці быцця. У выпадку беларускага мастацтва савецкага і постсавецкага перыяду гэта найперш аўтары, народжаныя ў першыя дзесяцігоддзі ХХ стагоддзя, вучыліся ў 1920-1930-я, увайшлі ў мастацтва недзе ў 1940-1950-я, асноўная творчасць – 1960-1970-я. Канешне, гэта людзі вельмі драматычных лёсаў, выключнага жыццёвага досведу, здольныя глыбока і тонка адчуваць. 

Сцюдзёны ліставей.1973.

Вайцэхоўская, В. “Стары майстра” Антон Бархаткоў / Валянціна Вайцэхоўская // Мастацтва. – 2017. – № 3. – С. 8 – 12. 

Адысея Напалеона Орды

Споўнілася 210 гадоў з дня нараджэння мастака і кампазітара, які творча ўслаўляў Беларусь. 

На пачатку 1856 года заможны па тагачасных мерках жыхар французскай сталіцы і ўвогулле неблагі сем’янін Напалеон Орда абвясціў сябрам і блізкім пра свой намер пакінуць горад на берагах Сены і перасяліцца на радзіму – на Палессе. Многія тады яго не зразумелі. Не падтрымала і жонка, якая адразу ж заявіла, што нікуды не збіраецца ехаць і разам з 11-гадовым сынам застанецца ва ўтульнай парыжскай кватэры. Але ні катэгарычная жончына адмова, ні сяброўскія адгаворы-кніпы, ні нават яскравае ўсведамленне таго, што ў родных мясцінах чакае далёка не сардэчная сустрэча, творцу не спынілі. Ахвяраваўшы ўсім, што ўдалося займець за 25 гадоў жыцця на чужыне, ён накіраваўся туды, дзе прайшла яго маладосць, куды клікала сэрца і куды рвалася душа. 

Кнышын (Гродзенская губерня)

Галоўка, С. Адысея Напалеона Орды / Сяргей Галоўка // Беларуская думка. – 2017. – № 3. – С. 66 – 73.

Мария Войтик

Мозаика путешествий

        Павел Кондрусевич - художник неоднозначный. Сочетает в своём творчестве традиции европейского классического искусства и современные арт-веяния, философию, взятую из сюрреализма. 

    Вдохновение для своих работ черпает из путешествий – на многих его картинах красуются пейзажи Италии, Австрии, Хорватии. 

  Кроме реализма на его картинах присутствуют и фантастические мотивы: переплетения человеческих фигур с символами, олицетворяющими, например, быстротечность времени или неуловимость свободы. Преобладают женские очертания. Всегда очень нежные и проникновенные. Но часто с драматическим подтекстом: среди серых деревьев в лесу или разбитых зеркал... 

 Нёман. - 2017. - № 3. С. 2 обложки.

Павел Кондрусевич  "Весна"

Мария Войтик

Диалог со зрителем

     Молодую художницу Ольгу Шкарубо не зря называют мастером пейзажей. Каждый из них - не просто констатация, образное «фотографирование», а глубокий анализ увиденного, рассуждение, диалог со зрителем. 

Пишет она и портреты с натюрмортами, а так же и композиционно сложные, как будто сотканные из разных времен и метафор, картины. В творчестве встречаются как городские, так и сельские образы. Но во всех есть что-то первозданное, не отягощённое натиском рекламы и новых технологий. Поиск своего стиля продолжается, ведь, по мнению Ольги Шкарубо, художник должен быть всегда в движении. Самосовершенствование, постижение новых стилей для неё - это на всю жизнь.

Нёман. - 2017. - № 1. - С. 2 обложки.

Парижская школа
со смиловичской пропиской

                                                                          "Гладиолусы"

         В червенском поселке, где когда-то начинал знаменитый живописец, сегодня подрастают юные преемники Хаима Сутина. Из динамика доносится бархатное звучание французской гармоники.  В помещении витает запах свежесваренного кофе. Сидя за столиком импровизированного кафе в смиловичском музее «Пространство Хаима Сутина», представляешь себя гостем ресторана «Ротонда» в Париже, где так любила собираться творческая молодежь в начале прошлого столетия. Частым гостем там был и сам Хаим Сутин, чудоковатый, местами странный и даже немного сумашедший… Быть может, потягивая вино, молодой художник представлял, как станет знаменитым, но сам славы не искал. Он просто любил рисовать. Как в Париже, где для этого были все условия, так еще мальчишкой в Смиловичах, где таких возможностей не было вообще…

Бизюк, Т. Парижская школа со смиловичской пропиской / Татьяна Бизюк // Сельская газета. – 2017. – 25 марта. – С. 28-29.

Полеты на седьмом небе

Марк Шагал всю жизнь был непоседлив, как перелетная птица. Однажды в юности цыганка предсказала ему, что он проживет удивительную жизнь, будет любить одну необыкновенную женщину и двух обыкновенных, а умрет… в полете.

Ещё недавно местом рождения Шагала ошибочно считали белорусское местечко Лиозно. На самом деле Марк Шагал, старший из 10 детей бедного разносчика рыбы, родился 6 июля 1887 года на окраине Витебска, которая называлась Песковатики. В Лиозно жил дед по материнской линии, и маленького Марка возили к нему в гости.

Повзрослев, Шагал покинул родной город. Он писал: «В Витебске тогда было много столбов, свиней и заборов, а художественные дарования дремали. Оторвавшись от палитры, я умчался в Петербург». Но в Петербурге, а потом в Париже, в Нью-Йорке – везде, где художнику доводилось жить, – он рисовал все те же витебские столбы, заборы, свиней, коз, лужи, скрипача, кучера, шарманщика… Да и главную музу, которую он не переставал писать всю свою жизнь, 22-летний Шагал встретил в родном Витебске.

Гражина, О. Полеты на седьмом небе / Ольга Гражина // Аргументы и факты в Белоруссии. – 2017. – 21 марта. – С. 34.

Создал облик Минска

         В нынешнем году отмечается 135-летие со дня рождения Иосифа Лангбарда.

         Профессор Академии художеств, заслуженный деятель искусств Белорусской ССР, архитектор Иосиф Лангбард построил в Минске Дом правительства, здание Большого театра, Дом офицеров, главный корпус Академии наук, которые служат архитектурной визитной карточкой столицы. Здания эти, созданные в 1930-е, пережили военные годы и до сих пор впечатляют, как и судьба их автора.

         Иосиф Григорьевич родился в 1882 году в Бельске Гродненской губернии. Местную гимназию окончил блестяще. В 1907 году поступил в Академию художеств в Петербурге, которая славилась как наиболее компетентное учреждение по вопросам искусства и строительства.

         Валевская, И. Создал облик Минска / Инна Валевская // Аргументы и факты в Белоруссии. – 2017. – 21 марта. – С. 39.

Екатерина Изофатова

Владимир Товстик. Сочинение в стиле джаз

         

Творчество Владимира Антоновича Товстика - яркое явление в современном белорусском искусстве. Работает художник в жанрах тематической картины, портрета, пейзажа и натюрморта. В своих произведениях он часто использует коллажный принцип композиции, где острый и артистический рисунок сочетается со свободными живописными пятнами и фактурными экспериментами. Важным средством художественной выразительности для Владимира Товстика был и остается цвет, которому он уделяет большое внимание. Цветовое решение произведения выстроено таким образом, что одна краска словно вплавляется в другую, создавая при этом ощущение безостановочности движения на полотне. Владимир Товстик - мастер фантазий, эмоциональных состояний, реальных впечатлений и игры воображения.

В. Товстик Мелодии праздничного города, 2007

Алеся. - 2017. - № 3. - С. 30-33.

Мария Войтик

Посланник синей птицы

Белорусский художник Сергей Шемет владеет мастерством сочетания смелых абстракций и классических, как правило, библейских сюжетов. К последним у него трепетное, но философское отношение, что несет в себе оригинальную, не похожую ни на что трактовку. Будь это рассказы о Рождестве или Благовещении, ангелах или Марии Божией. Задумчивые лики святых рождают в душе умиротворение и гармонию. Все его картины излучают свет. У них - особая, мягкая и душевная аура. Мастер не любит давать работам конкретные названия, чтобы включить воображение зрителей, заставить их погрузиться в волшебные сочетания цветовых оттенков, рисуя в фантазии свои трактовки.

Одна из самых известных работ - «Синяя птица». Неизменный символ надежды и счастья, освещающий путь людей.

Нёман. - 2017. - № 2. - С. 2 обложки.

Ларыса Цімошык

Яго любоў

    Так здараецца: аднойчы западуць у душу гукі – і ніяк ад іх не пазбавіцца. Утаймаваць толькі адным шляхам: далучыцца. Логіка музыканта. Яна падпарадкавала свядомасць хлопчыка, які жыў у маленькім горадзе. Што было рабіць з ім? Рос у простай сям’і, але бацькі зразумелі: трэба падтрымаць, калі гэта сур’ёзна, то нешта можа атрымацца. Першай прыступкай да прафесіі стала музычная школа ў Мазыры. Горад свайго пачатку Міхаіл Фінберг будзе апякаць ужо стаўшы вядомым дырыжорам: безліч канцэртаў адыграе ўжо разам з аркестрам, створаным 30 гадоў таму. 

Цімошык, Л. Яго любоў : народнага артыста Беларусі Міхаіла Фінберга віншавалі з 70-годдзем / Ларыса Цімошык // Звязда. – 2017. – 25 лютага. – С.13.

“Столькі перажыць і захаваць дабрыню…”

Народнага мастака СССР і Беларусі ўжо некалькі гадоў як няма з намі на гэтым свеце. Але яго імя па-ранейшаму на слыху. Беларускаму мастаку № 1 мінулага стагоддзя, як яшчэ пры жыцці называлі Міхаіла Андрэевіча, прысвячаюць мастацкія творы і публікацыі, яго карціны ўпрыгожваюць музейныя экспазіцыі, ладзяцца персанальныя выставы майстра. Пра Савіцкага не перастаюць гаварыць сябры і калегі, з цеплынёй Героя Беларусі ўспамінаюць тыя, каму пасчасціла хоць раз бачыць ці нават размаўляць з геніем.

Пісьменнік Анатоль Сульянаў з Міхаілам Савіцкім сябраваў. Ён і сёння паматае, аб чым былі доўгія размовы ў майстэрні мастака, дзе часта даводзілася назіраць за тым, як безаблічныя палотны становяцца творамі мастацтва.

Канюта, В. “Столькі перажыць і захаваць дабрыню…” : пісьменнік Анатоль Сульянаў шчаслівы, што сябраваў з Міхаілам Савіцкім / Вераніка Канюта // Звязда. – 2017. – 18 лютага. – С. 7.

Вікторыя Аскера

Мастак-паэт, мастак-спявак

Чараўніцтва пейзажа Антона Бархаткова

Вядомы беларускі мастак Антон Бархаткоў быў адданы жывапісу цалкам. Ён адчуваў кожную травінку, кожнае дрэва, любіў радзіму за пяшчотную прыгажосць. Здаецца, праз яго творы можна адчуць нават водар прыроды.

  Аскера, В. Мастак-паэт, мастак-спявак / Вікторыя Аскера // Літаратура і Мастацтва. – 2017. – 17 лютага. – С. 12.

«Осенний вечер» (1977)

***

Вольга Кліп

СУЧАСНАЯ МІФАЛОГІЯ

Па выніках пленэру «3 Аленай Кіш у сэрцы»

   Мы, беларусы, з гонарам згадваем імёны Ша­гала, Суціна і іншых прадстаўнікоў Парыжскай школы. Але яны, па сутнасці, належаць нам толькі па факце нараджэння іх носьбітаў?.. Прыналежнасць спадчыны Алёны Кіш да беларускай культуры не выклікае сумневу, пры гэтым трэба памятаць, што яе імя ўваходзіць у адзін спіс з не менш вядомымі аўтарамі.

   Што такога асаблівага ў Але­не Кіш, чаму варта распавядаць пра яе ў школе? Таму што праз прызму яе жыццёвага І творчага шляхоў можна шмат даведацца пра культуру Беларусі прынамсі цэлага стагоддзя. Пленэр «3 Аленай Кіш у сэрцы» стаў яшчэ адной спробай асэнсавання наробку вядомай мастачкі.

Мастацтва. – 2016. - №11. – С. 36-37.

Вікторыя Аскера …Парадоксаў сябра :

разгадкі твораў Георгія Скрыпнічэнкі

    Яго ў кулуарах часта называлі беларускім Сальвадорам Далі. Сёння ж сябры творцы кажуць, што са славутым іспанцам яго можна было параўноўваць толькі па знешнім падабенстве, але ў мастацтве ён быў і ёсць менавіта Георгій Скрыпнічэнка са сваёй вялікай скарбонкай ідэй, ведаў і творчых магчымасцей. Да гадавіны смерці мастака ў Нацыянальным мастацкім музеі адкрылася выстава “Метамарфозы”. Да выставы прымеркаваная і прэзентацыя альбома “Георгій Скрыпнічэнка. Графіка”, у які ўвайшлі каля двухсот твораў арыгінальнай і тыражнай графікі, якія адлюстроўваюць творчыя дасягненні майстра больш чым за сорак гадоў.
    Больш падрабязней пазнаёміца з артыкулам можна ў газеце Літаратура і Мастацтва. – 2016. – 18 лістапада. – С. 12.

***

Ілля Свірын 

Шкала катарсісу vs. “бранзавік - зацейнік”

    У гэтым павярхоўным і мітуслівым свеце мастак Канстанцін Селіханаў 
падаецца вельмі грунтоўным чалавекам. Аўтар, які набыў надзвычайнае для Беларусі прызнанне адразу ў дзвюх розных намінацыях – канцэптуальнага мастацтва і манументальнай скульптуры – тым не менш, застаецца сапраўдным нонканфармістам. Ён робіць тое, што сапраўды лічыць патрэбным рабіць, нягледзячы на кан’юнктуру і ўвогуле вонкавыя павевы. 

    Вялікае інтэрв’ю Канстанціна Селіханава пра ўспрыняцце мінулай эпохі і сучаснасці, умовы для аўтара і спробы прасунуцца ў арт-іерархіі можна прачытаць у газеце 

    Культура. – 2016. – 12 лістапада. – С. 6-7.

***

Мікалай Палкаўнічэнка

Загадкавы Босх. Іканалагічныя нататкі 

      У сваім артыкуле Мікалай Палкаўнічэнка знаёміць нас з творчасцю мастака творы якога заўсёды прыцягвалі ўвагу спецыялістаў розных профіляў. 2016 год у Еўропе абвешчаны Годам Іероніма Босха ў памяць аб адным з самых загадкавых жывапісцаў ў гісторыі заходняга мастацтва, які пайшоў з жыцця 500 гадоў таму, у жніўні 1516 год. 

      Босх лічыцца аўтарам прыкладна 30 твораў, але падпісаныя аўтарам толькі сем з іх. Ні ў адной з карцін няма назвы, прысвоенага ёй самім Босхам. Усе яны прыдуманыя пазней даследчыкамі яго творчасці. Пра яго жыццё вядома і таго менш — паходзіў з сям'і патомных мастакоў, выгадна ажаніўся, не меў дзяцей, уваходзіў ў рэлігійную арганізацыю — Брацтва Дзевы Марыі. Хто ж такі Еранім Босх? Адны лічаць яго сюррэалістам, называючы «ганаровым прафесарам кашмараў». Іншыя сцвярджаюць, што ў яго працах зашыфраваныя сакрэты алхімікаў, астролагаў і ведзьмакоў той эпохі. Трэція адносяць мастака да ерэтыкоў, называючы адэптам забароненых сект, хоць вядома, што Босх быў надзвычай рэлігійным чалавекам. 

Мастацтва. – 2016. - №10. – С.46-47

***

         Алег Клімаў “Куток душы”

Па выніках аналізу, праведзенага дасведчанымі асобамі, высветліліся: за апошнія 10 гадоў самым дарагім расійскім мастаком стаў былы бубнач гурта “Кіно” Георгій “Густаў” Гур’янаў. І калектыў той даўно спыніў сваё існаванне з прычыны смерці яго лідара Віктара Цоя, няма на гэтым свеце і самога Густава: ён памёр у 2013 годзе. Але і песні Віктара Цоя працягваюць жыць ды гучаць, і работы яго таварыша ліха скупляюцца на аўкцыёнах. 

Жывыя і творча актыўныя беларускія гурты “Рэха” ды “Harotnika”, у якіх заняты – Андрусь Такінданг музыкант ды жывапісец. У апошняй якасці мы і хочам прадставіць яго вам, пачаўшы з Такінданга серыю матэрыялаў, у якіх будзе распавядацца аб айчынных музыкантах-мастаках.

Маляваннем Андрусь захапіўся ў пачатку 1990-х гадоў, вучачыся ў першых класах школы Чэрцы Лепельскага раёна. Стараннасць дзіцяці не засталася незаўважанай блізкімі, і, па патрабаванні дзядулі, некалькі больш сталых работ унука былі адпраўлены ў Мінск, у гімназію-каледж мастацтваў імя Івана Ахрэмчыка. Чымсці яны зачапілі яе выкладчыка Рыгора Сітніцу (цяпер – старшыня Беларускага саюза мастакоў), які дыстанцыйна “загрузіў” перспектыўнага хлапчука, дасылаючы яму заданні. У 1994 годзе Такінданг апынуўся ў знакамітым на ўсю краіну “Парнаце” на аддзяленні жывапісу і скончыў гімназію праз восем гадоў. Затым ён паступіў у Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт культуры і мастацтваў і вывучыўся на мастака-рэстаўратара. Адначасова ён займаўся і музыкай. 

Карціны Такінданга экспануюцца, часта за мяжой. Нядаўна закончылася выстава яго твораў у Пльзене (Чэхія). Зараз работы мастака можна ўбачыць на “Восеньскім салоне” у мінскім Палацы мастацтваў.

Сярод арыенціраў ён называе, да прыкладу, малых галандцаў, беларускага крафіка Паўла Татарнікава. Цікава, што радзіму свайго бацькі – Рэспубліку Чад, ён у карцінах не выяўляе: будучы ў гэтай краіне, Андрусь маляваў толькі партрэты афрыканскіх сваякоў і іх знаёмых.

Што можна ўбачыць на яго карцінах? Людзей, жывёл, вясковыя замалёўкі, біблейскія матывы… Недзе ім спецыяльна парушаны прапорцыі, кампазіцыйныя законы, фарбы ўсё больш няяркія, асобы пераважна не вельмі эмацыйныя. Што адчуваеш, гледзячы на яго карціны: іранічныя яны ці сюжэтныя, або гэта пейзаж, настрой авалодвае мінорны. Такое, як высветлілася, і светаадчуванне самога Андруся, калі за ледзь дураслівай карцінай, выкананай у жанры прымітывізму, за нярэдка радаснай музыкай гуртоў, у якіх ён грае ды спявае, хаваецца смутак – сапраўды ціхі, неагрэсіўны.І хочацца пусціцца ў філасофстваванне.

 Культура. – 2016. – 15 кастрычніка. – С. 12.